Het monitoren van de Maas - Deltalife Januari 2022

Lees het artikel

In verschillende Europese landen vonden afgelopen zomer zware overstromingen plaats. De Maas was een van de rivieren met extreem hoge waterstanden na slagregens. We vroegen Jean-Noël Pansera, algemeen secretaris van de Internationale Maascommissie over de samenwerking tussen de verschillende landen waar deze rivier doorheen stroomt.

Op 15 juli 2021 kregen de ongeveer 200.000 bewoners van Luik in België de dringende oproep om de stad te verlaten. De angst bestond dat de Maas elk moment buiten zijn oevers zou gaan treden. “Ons gebouw staat dichtbij de rivier en kwam ook onder water te staan, maar ons kantoor is op de derde verdieping, waar het water niet gekomen is,” vertelt Jean-Noël Pansera van de Internationale Maascommissie. De organisatie is in 2002 opgericht en bestaat uit drie medewerkers.

De Maas – of Meuse in het Frans en Engels – heeft een lengte van ongeveer 925 kilometer, ontspringt in Frankrijk en stroomt door België en Nederland naar de Noordzee. Onderweg komen er zijrivieren vanuit Duitsland en Luxemburg in uit. Delegaties met experts uit deze landen ontmoeten elkaar een aantal keer per jaar in verschillende werkgroepen bij de Internationale Maascommissie in Luik.

International Meuse Symposium

Afgelopen september vond de zevende editie van het International Meuse Symposium plaats, dit keer online. Deltares organiseert het evenement samen met universiteit van Luik. Het doel is om op wetenschap gebaseerde kennis over watergerelateerde modellen en processen van het stroomgebied van de Maas uit te wisselen. De doelgroep bestaat uit wetenschappers, waterbeheerders en belanghebbenden met interesse in de Maas. Voor het eerst waren er meer dan honderd deelnemers. De overstromingen van juli 2021 stonden dit jaar centraal. Andere onderwerpen die aan bod kwamen waren onder andere sediment en plastic in de Maas, klimaatverandering en de migratie van vissen.

Real-time data

Langs de rivier bevinden zich 160 meetstations waar de waterkwaliteit gemeten wordt en op hetzelfde moment gedeeld met alle delegaties. Van deze meetstations zijn er 60 die ook gegevens verzamelen waarmee we overstromingen kunnen voorspellen. De Internationale Maascommissie publiceert in het kader van de Europese richtlijnen over waterkwaliteit en overstromingsrisico’s elke zes jaar een rapport over al deze gegevens.

“We weten precies hoe hoog het water overal staat,” zegt Pansera, “dus ja, de hoogwatervoorspellingscentrales zagen de overstromingen aankomen en waarschuwden de autoriteiten zodat ze maatregelen konden nemen, zoals mensen evacueren en de dijken beschermen met zandzakken.”

Kennis uitwisselen

Na de overstromingen bracht de Internationale Maascommissie de hoogwatervoorspellingscentrales uit de verschillende landen samen voor een seminar. “De laatste keer dat we bijeen waren was negen jaar geleden en we hebben afgesproken elkaar nu jaarlijks te ontmoeten en onze kennis en de modellen die we gebruiken om overstromingen te voorspellen te gaan delen,” zegt Pansera.

Vorig jaar heeft de Internationale Maascommissie een rapport gepubliceerd over het extreem lage water in het stroomgebied van de Maas tussen 2017 en 2020. De commissie is ook betrokken bij de ontwikkeling van een waterbalansmodel, waar Deltares en RIWA-Maas (vereniging van drinkwaterbedrijven) samen aan werken. Het water wordt ook gebruikt voor drinkwater. Pansera: “Hierna moeten we een plan gaan maken voor extreme weersomstandigheden en de aanpassing aan klimaatverandering.”